پرچم ایران در طول تاریخ
کشور عزیزمان ایران در منطقه خاورمیانه و در جنوب غربی قاره آسیا قرارگرفته است، ایران در طول تاریخ به مرتب سلسلهها و حکومتهای بسیاری را به خود دیده است و تاریخچه پرچم ایران مطلبی مهم است، پرچم کشور عزیزمان ایران در طول تاریخ تغییرات بسیار زیادی داشته است، با بر روی کار آمدن هر سلسله در ایران، پرچم ایران طبق عقاید همان سلسله تغییر کرده و به شکلی دیگر درمیآمد، در ادامه مطلب تاریخچه پرچم در ایران را بررسی میکنیم، درگذشته در ایران به پرچم، درفش یا بیرق گفته میشد.
درفش شهداد
این پرچم را میتوان از کهنترین پرچمهای ایران معرفی کرد که در کاوشهای باستانشناسی و حفاریهای مورخان در گورستانی در منطقهٔ شهداد کرمان پیداشده است، این پرچم در ابعاد 23 در 23 از فلز و جنس مفرغ بوده است، درفش شهداد را میتوانیم از قدیمیترین پرچمها در جهان معرفی کنیم.
بر روی درفش شهداد تصاویری از درخت، انسان، شیر، نخل خرما، مار و گاو وجود دارد و یک پرنده (احتمالاً سیمرغ) از طریق میلهای به آن وصل شده است که به معنی نمادی از خدای خورشید برای ایرانیان آن زمان بوده است، این درفش هماکنون در موزه ملی تهران نگهداری میشود.
درفشا
از دیگر نخستین پرچمهای ایرانیان را میتوانیم درفشا که از مهم ترین های تاریخچه پرچم ایران محسوب میشود معرفی کنیم، در مستندات آمده که پیش از بر تخت نشستن کوروش کبیر، مادها که به پارس مهاجرت کردند و در آنجا زندگی میکردند پرچمی داشتهاند که دارای تصویر یک گاو بالدار بوده است، همچنین در کتاب اوستا از درفش گاو یاد شده است.
درفش سلسله هخامنشیان
در دوران حکومت هخامنشیان پرچم ایران، پرچمی بود که به درفش شهباز شهرت داشته است، بر روی این پرچم نشان یک باز شکاری (عقاب) پرصلابت وجود داشت که در زیر نور خورشید قرارگرفته است، احتمالاً این تصویر یا نمادی از خدایان مصری بوده و یا معرف پرندهای است که راهنمای آریاییها برای مهاجرت به ایران بوده است، درفش شهباز در کاوشهای باستانشناسی در تخت جمشید پیدا شده است.
پرچم سلسله اشکانیان
پرچمی که در ایران در زمان حکومت اشکانیان رایج بوده درفشی مزین شده با تصویر خورشید بوده است، هنگامی که اشکانیان در مقابل بیگانگان سلوکی پیروز شدند از نماد آنها (خورشید) استفاده کردند، این درفش به این معنی بوده که ایران سرزمین آفتاب و قدرت ابدی است، اشکانیان در زمان جنگ از پرچم دیگری از جنس ابریشم با تصویر اژدها استفاده میکردند.
پرچم سلسله ساسانیان
با توجه به روایات و کاوش مورخان در این سلسله از 4 نوع پرچم مختلف استفاده میشده است، یکی از پرچمهایی که در آن دوره استفاده میشده دارای 18 نشان (مهر) است که این تصویر در بناهای تاریخی دوره ساسانیان، همچون نقش رستم بهکاررفته و در کشور ترکیه پیدا شده است، برخی از مورخان بر این باورند که پرچم این دوره درفش کاویانی بوده و برخی معتقدند که از پرچم دارای نماد صلیب در زمان ساسانیان استفاده میشده است، چلیپا (صلیب) در آن زمان در بین ایرانیان نشانه خوشیمنی و سعادت بوده است.
درفش کاویانی
از دیگر پرچمهای معروف کشور در تاریخچه پرچم ایران، درفش کاویانی است، که برگرفته از قیام کاوه علیه ضحاک بوده است، این پرچم درواقع پیشبند چرم کاوه آهنگر بوده که در مقابل ظلم ضحاک روی چوب برافراشته شده و مردم را به قیام در برابر ظلم ضحاک دعوت کرده، این پرچم در زمان ساسانیان اعتبار و ارزش بسیار زیادی داشته و نزدیک به 1000 سال پرچم ایران بوده است که در طی این سالها هر پادشاه تکهای جواهر به آن نصب میکرده، در کتب تاریخی بسیاری از این پرچم یاد شده، درفش کاویانی سنبل قیام علیه ظلم و ستم است.
پرچم ایران پس از حمله اعراب (مسلمانان)
پس از حمله اعراب و ورود مسلمان به ایران هر سلسلهای که بر سرکار آمده پرچم مخصوص خود را داشته است، برای مثال پرچم حکومت امویان سفیدرنگ، پرچم عباسیان به رنگ سیاه، پرچم سلسله غزنویان پرچمی شطرنجی و دارای شیر طلایی، پرچم دوره سلجوقیان پرچم دارای خورشید بوده، درواقع اولین پرچم شیر و خورشید ایران در زمان تیموریان مورداستفاده قرارگرفته است.
سرداران ایرانی که مخالف حکومت اعراب در ایران بودند و دارای نهضتهای متفاوت بودند ابومسلم خراسانی و بابک خرمدین نام داشتند، پرچم حامیان ابومسلم خراسانی (پایهگذار بنیعباس) پرچمی سیاهرنگ و پرچم بابک خرمدین پرچمی قرمزرنگ بود.
پرچم سلسلههای ترک (غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان)
برخی مورخان پرچم مورداستفاده در زمان غزنویان را پرچمی قرمزرنگ و شطرنجی میدانند و برخی دیگر وجود شیر طلایی را بر روی پرچم غزنویان عنوان میکنند.
مورخان پرچم سلجوقیان را نیز پرچمی میدانند که تصویر یک پرنده (عقاب) همراه با تیر و کمان بر روی آن نقش بسته بود.
همچنین پرچم مورداستفاده در زمان خوارزمشاهیان را پرچمی به رنگ سیاه با دایرهای زرد رنگ میدانستند، امیدواریم تا کنون از تاریخچه پرچم ایران لذت برده باشید.
پرچم سلسله صفویه
در طول سلسله صفویان پرچم ایران شاهد تغییرات بسیاری بود، یکی از پرچمهای این دوره تصویر دایرهای زرد رنگ (ماه) بر روی پارچهای سبز رنگ است، و دیگر پرچم آن دوران پرچم با تصویر شیر و گوزن بوده، مهمترین پرچم این دوره پرچمی دارای نشان شیر و خورشید بوده است که شیر آن معرف حضرت علی (ع) و خورشید آن بیانگر عظمت خداوند بوده است.
پرچم سلسلههای دوره افشاری و زندیه
نادرشاه افشار شیر و خورشید را بهعنوان مهر پادشاهی هودش انتخاب کرد و پرچم ایران در زمان پادشاهی وی پرچمی مثلثی شکل در رنگهای قرمز و آبی و سفید بود.
با روی کار آمدن حکومت زندیه پرچم ایران دوباره نشان شیر و خورشید به خود گرفت.
پرچم سلسله قاجار
استفاده از پرچم شیر و خورشید در زمان حکومت قاجار در ایران رایج بود، در زمان پادشاهی محمدشاه قاجار تصویر شمشیر به شیر و خورشید اضافه شد، هنگام حکومت فتحعلی شاه از دو نوع پرچم در رنگهای آبی و قرمز استفاده میشده که پرچم قرمز مزین به شیر و خورشید طلایی رنگ در مرکز و پرچم آبی دارای شیر و خورشید طلایی رنگ در بالای پرچم بوده است.
در دوران قاجار هرکدام از شاهها از پرچمها در رنگهای مختلف استفاده میکردند که طرح اصلی همه آنها شیر و خورشید بوده است، اواخر حکومت ناصرالدین شاه در زمان وزارت امیرکبیر، پرچم ایران به سه رنگ سبز و سفید و سرخ درآمد که همچنان شیر و خورشید طرح اصلی آن به شمار میرفت.
پرچم ایران در دوره پهلوی
در دوران پهلوی از پرچم شیر و خورشید استفاده میشد، در آن زمان چهره زنانه خورشید حذف شد و تنها خورشید دارای نور به همراه چهره شیر طبیعی مورد استفاده قرار گرفت همچنین به پرچم تاج افزوده شد، در آن زمان از سه نوع پرچم 1.شیر و خورشید، 2.پرچم ملی (پرچم سه رنگ بدون شیر و خورشید)، 3.پرچم نظامی (پرچم سه رنگ همراه با شیر و خورشید به همراه شاخه زیتون و بلوط در بالای تاج پادشاهی) استفاده میشد.
پرچم جمهوری اسلامی
پرچم ایران پس از پیروزی جمهوری اسلامی در سال 59 تغییر کرد و به شکل کنونی درآمد، پرچم کنونی ایران پرچمی سه رنگ و مزین به کلمه الله است که نشان دهندهٔ اسلامی بودن کشور عزیزمان میباشد.
از اینکه مارا در مطلب تاریخچه پرچم ایران همراهی کردید، از شما سپاسگزاریم، امید است که از این مطلب اطلاعات مفیدی کسب کرده و لذت برده باشید. برای ثبت سفارش انوع پرچم با ما در تماس باشید: 09911005145 ,09124491837 , 02155007380